Tri decenije rada, nekoliko stotina koncerata, suradnji sa supergrupom Kulturno Umetnički Rabotnici, 8 albuma (4 su d.i.y./ samizdat) i drsko leksičko poigravanje s društveno-socijalnim i političkim situacijama obilježava ovaj energičan, zabavan i duhoviti bend iz Skoplja. Interesantno je da su daleke 1993. krenuli s idejom da budu tezgaroško - gažerski bend sa ciljem da zarade brdo novaca, kažu u šali, poput The Rolling Stones, ali su se slučajno našli gitarist Maxim Stirov, bubnjar Risto Jankovski - Ljak i tadašnji pjevač Marjan Kitanovski - Mac, a kasnije i gitarist. Njihova odluka je potom prerasla u autorsko divljaštvo širenja rock ideologije po Makedoniji. U današnjoj postavi odavno više nema Stirova, uz Maca i Ljaka tu su Vladimir Stojčevski (bas), Zlatko Andonovski - Goldi (gitara), te kao pridruženi član na klavijaturama Darko Popovski - Bluz za pjesmu "Процес без дијагноза" u blueserskom booggie/ punk-rock pulsiranju sa čudnovatim prispodobama nalik na Kafkin "Proces". Uz to, Mac je jedan od pokretača spomenutih KUR, a od 2015. ima još jedan lucidan projekt Swatovski. Prvi, treći, četvrti i peti album TO objavili su za Dom na Mladi-Štip, Rok Fest, Time Machine Music i ODA Conexio. Od 2016. radove nastavljaju objavljivati kao d.i.y. na bandcamp stranici koju su pokrenuli 2013. godine. Ovaj njihov 8. album osim što u startu po nazivu izaziva paradoksno-grotesknu interakciju, frca žestokim rockom na pragovima punka i hard-rock/ metala s insinuacijama na Partibrejkerse, Motorhead, ponekad i na The Stooges, ZZ Top ili karlovačke Opake Jahače Vatrenih Riffova iz Pakla i zagrebačke Kamarade što se očituje u brzim tempovima i odriješitim gitarskim riffovima, te iščašeno-promuklim nazalno-grlenim Macovim vokalima nalik na Sašu Vrdoljaka - Saleta (iliti Danka) iz livanjskog Andrije već u prvoj pjesmi "Тотал Комбат" gdje točno revidiraju vlastiti dosadašnji obzor navodeći u stihovima i nazive njihova dva ranija albuma, te simboliku samog imena benda što znači, predstavlja njihov svjetonazor i koja mu je svrha.

Тотал Комбат:

'Тотално е човек, тотално е глуп,
тотално е група, тотално е се.
Тотално се мисли, тотално се знае,
тотално се пие, тотално сме ние.

Змија, нешто пијалоче, мазохизација,
без дрогаштво, човек со крила.

Тотално Опуштање си не си ти секси си.

Тотално за народ, тотално за забав,
тотално за еб - градождреб,
тотално секс, мода и останатото,
тотално ритам, тотално блуд,
тотално опуштање, а во слободно време,
јали човек, јали мотор, јали човек, јали мотор'.

Nabrušeni ritam, fantastična drajverska bas linija a'la Lemmy, te gitarska pržiona koja između ostalog ne tupi sa 'catchy' ukrasima, već sa Ron Ashetonovskim solažama i slobodnim intervencijama utjelovljena je u gotovo svakoj pjesmi s različitim varijacijama dozvoljavajući aranžmanima da vrludaju od kraćih, poput "Загадена Скопјанка" (minutu i pol) do najdulje, znatno tromije "Госпоѓа Пакост" (4 minute). Pojašnjenje ovako otkačeno-šašavog naziva albuma jest upravo naslovna, furiozno Motorheadovska "Летечки Булдожер" predočavajući vizuru 'gaženja po raznim oblicima mesa, ljubavi, seksa i armiluka, jedinstveno po tome da uništava vaša čuvstva ako imate slab kapacitet/ ne ljubim i ne volim, ja sam hladno željezo', ha-ha-ha!



Nađe se i opakog hardcorea "Три во едно" s growlanjem i metaforama o rudama, rudarima, kopačima i rovačima, cugerima šank - rundašima, zatim također brzog tempa "Весела" sa pseudoseksualnim degustacijama, a "Повеќе нема љубов" na iznenađenje ulazi u minimalistički post-punk/ krautrock na razini The Fall! Smjesa funka i punka je u himnično kratkim stihovima "Патриота - Антифашиста" 'patriota - antifašista/ iredentista - pacifista/ no pasaran', da bi bizarnije refleksije upriličile zadnje tri, poprilično šašave "Мајка, татко, дете" nešto nalik perverznoj brojalici, "Рокенрол баба" i razmrdani humpa-cumpa punk-blues "Кучка", jedina s pratnjom usne harmonike.

Sve ovo je istovremeno i ozbiljno i duhovito i sarkastično i punkerski angažirano. Ponekad i metaforično, rockerski bizarno, u svakom slučaju s inteligentno uvrnutim smislom za kataliziranje mnogo relacija sex'n'drugs'n'rock'n'roll ostavštine od spomenutih The Stooges, garažnih obligacija, preko booggie rocka, harda i bluesa sve do proto-punka i sirovog punk-rocka ujedinjeno u idealno balansiranu mješavinu divljeg i uzbudljivog, te nadasve i zabavnog rock and rolla u kome se valja ostaviti mudrovanja, sofisticiranosti i pretencioznih intriga. TO imaju svoj stil i autorski jasan legitimitet kojeg su ponovno potvrdili nakon punih 5 godina diskografske pauze izbjegavši stereotip klišeja i samoreciklaže.

Naslovi: 1.Тотал Комбат, 2.Загадена Скопјанка, 3.Летечки Булдожер, 4.Госпоѓа Пакост, 5.Три во едно, 6.Весела, 7.Повеќе нема љубов, 8.Процес без дијагноза, 9.Патриота - Антифашиста, 10.Мајка, татко, дете, 11.Рокенрол баба, 12.Кучка

ocjena albuma [1-10]: 8

horvi // 21/02/2023